Bij de organisatie-ontwikkelingstrajecten die ik volgens de – mede door mijzelf ontwikkelde – Blended Coaching methodiek heb uitgevoerd gebruiken wij (de Blended Coaching consultants) altijd een mix (“blend”) van interventies om gedrag duurzaam te veranderen (hoge aandachtscurve, 60+ dagen, gedrag onbewust bekwaam). Een van deze interventies is de video-interventie. Ik heb in de praktijk ervaren dat deze interventie veel losmaakt bij deelnemers. Tot nu toe wordt deze interventie veelal gebruikt in de vorm van feedbackinterventie: gedrag vastleggen en later op het gedrag reflecteren. Ik denk echter dat het middel “video” nog veel meer toepassingsmogelijkheden heeft dan enkel feedback en/of reflectie. Deze mogelijkheden zijn wij dan ook continu aan het onderzoeken!

3 Vormen

Vooralsnog zie ik 3 aparte interventiemogelijkheden waarbij video kan worden gebruikt. Deze zal ik hieronder toelichten.

1. Video als instrument om gedrag vast te leggen en hier feedback op te geven/inzichten te verkrijgen;
2. De inhoud van een film/video als interventie om attitude over een bepaald onderwerp te veranderen of te inspireren;
3. Het instrument video zelf al interventie. Daarbij gaat het dus niet om wat er uiteindelijk opgenomen en afgespeeld wordt, maar om het proces en concept van video-opname.

AD 1) Dit is de meestgebruikte vorm van video-interventie. Het gedrag wordt opgenomen op video en wordt later afgespeeld met betrokkene en eventueel andere deelnemers of peers aanwezig. Het gedrag dat wordt vastgelegd is altijd:

• Af te leren gedrag: on-the-job of real life video bv beurstrainingen, presentatievaardigheden, sportprestaties;
• Aan te leren gedrag: bv presentatietraining, coachingsvaardigheden, rollenspellen, coaching on-the-job

AD 2) Bij deze vorm gaat het niet om het middel video, maar om de boodschap die via video wordt overgebracht. De keuze om video te gebruiken is meestal gebaseerd op herkenbaarheid in het werkveld, waarnemen van nonverbaal gedrag en instructie. De boodschap bevat vaak een van de volgende componenten:

• Voorbeeld (zowel positief als negatief);
• Instructie (proces, apparaat, bediening);
• Animatie/model;
• Emotie (associatie, framing)

Hierbij worden dan vaak een mix van beinvloedingstechnieken gebruikt, voornamelijk autoriteit (instructeur/docent/ervaringsdeskundige) en sympathie (gelijksoortigheid, triggert inlevingsvermogen).

AD 3) Dit vind ik als mediapsycholoog de meest interessante vorm van video-interventie want deze wordt op de beschreven manier nog niet gebruikt door andere consultancy bedrijven. Het gaat hier om de reactie en de daaruit volgende leerpunten en inzichten die tot stand komen door:

• De kennisname van de mogelijkheid dat een gesprek opgenomen kan worden (bv videocamera op tafel leggen zonder verdere toelichting);
• Het geconfronteerd worden met het gescript opnemen van een boodschap (dwing mensen tot kern van het verhaal te komen, vergelijk elevator pitch);
• Het proces van opname (laat deelnemers zelf een videoscript en bijbehorende video maken);
• Videodagboek bijhouden, elke keer kort en krachtig leerpunten verwoorden en presenteren;

Het gaat bij deze vorm van video-interventie duidelijk om het effect van de associatie die het construct ‘video’ oproept bij deelnemers. Hieraan kunnen een aantal emotie ten grondslag liggen die kunnen resulteren in veranderd gedrag: Angst (public speaking), Trots (vastlegging van resultaten, Blijdschap (fun factor bij peer recordings). Maar ook de notie van zelfopname dwingt een deelnemer om zijn/haar woorden op de weegschaal te leggen en in de comfortzone van de eigen woning of werkplek de boodschap op te nemen.

Aanvullingen

Graag zou ik jullie willen uitnodigen jullie kennis en ervaring op dit gebied te delen om zodoende dit artikel (waarde)voller te maken.